استثنایی که قرار بود رویه باشد

حسین صاحب‌جمع‪-‬ محسن مهرعلیزاده، استاندار اصفهان که مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان است و به زودی این منصب را واگذار خواهد کرد، اخیرا در پاسخ به برگزاری مراسم آئین نکوداشت ضمن تشکر از کسانی که می‌خواهند چنین مراسمی برگزار کنند از این گفته است که در شرایط کنونی برگزاری چنین مراسمی را به مصلحت نمی داند. طبعا منظور مهرعلیزاده از شرایط کنونی وضعیت فعلی اقتصادی کشور است؛ یعنی وقتی مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند چه نیاز به برگزاری این همایش‌ها و نکوداشت‌ها است که هزینه‌های فراوانی را می‌طلبد. اما بازتاب رسانه‌ای این اقدام استاندار اصفهان و استقبال مردم از این نوع رفتار درخور توجه است. مهرعلیزاده پیش‌تر هم در واکنش به قانون منع بکارگیری بازنشستگان اعلام کرد بنا دارد بعد از این هیچ مسئولیتی نپذیرد و قرار است بعد از استعفا اوقات خود را در کنار خانواده بگذراند. البته به‌زعم نگارنده شایسته بود مهرعلیزاده قبل از اعلام این قانون از پذیرش مسئولیت‌های اجرایی استنکاف می‌کرد و عرصه را برای مدیران جوان و با انگیزه خالی می‌نمود.
پرسش اما این است؛ چه اتفاقی افتاده که مردم از این نوع رفتارهای مسئولان خوشحال می‌شوند؟ چرا زمانی که امام جمعه تبریز دستور می‌دهد نرده‌های حائل بین مسئولان و مردم در نمازجمعه تبریز برداشته شود ما خوشحال می‌شویم؟ یا اینکه چرا از استعفای چند روز زودتر از موعد مدیری که مشمول منع بکارگیری بازنشستگان شده ذوق‌زده می‌شویم؟ دلیل این واکنش‌های از سر ذوق مردم در یک کلام این است: بدل شدن رویه‌ها به استثناءها. زمانی که یک امر نادر باشد تعجب برانگیز خواهد بود اما همان کار رویه که شد تعجب و شادی‌ای را برنخواهد انگیخت. اگر مدیرانی که بازنشسته بودند به‌کار گرفته نمی‌شدند و از جوانان در امور اجرائی و مدیریتی استفاده می‌شد آیا باز هم از این دست استعفاها خوشحال می‌شدیم؟
پاسخ روشن است اما مسئله زمانی قابل تامل‌تر می‌شود که به‌یاد بیاوریم در اوایل انقلاب مسئولان رده بالای نظام و رهبران انقلاب حتی از اینکه محافظانی برای آن‌ها گمارده شود آزرده خاطر می‌شدند! چه اینکه از جمله شعارهای انقلاب از بین بردن همین فاصله‌ها بود و قرار بود که الگوهای رفتاری که برگرفته از سنت پیامبران و امامان بود رویه باشند نه استثنا. طبیعی است هرچقدر فاصله بین مردم و مسئولان زیاد باشد، مردم آن‌ها را از خود نخواهند دانست و احساس این فاصله حتی از خود فاصله خطرناکتر است. در واقع این احساس در درون خود نوعی عدم مشارکت و عدم همراهی مردم را در پی خواهد داشت. امام علی(ع) در نامه‌ای به عثمان بن حنیف می‌فرمایند: «هیهات که هواى نفس بر من غلبه یابد و آزمندیم مرا به گزینش طعام‌ها بکشد و حال آنکه، در حجاز یا در یمامه بینوایى باشد که به یافتن قرص نانى امید ندارد و هرگز مزه سیرى را نچشیده باشد. یا شب با شکم انباشته از غذا سر بر بالین نهم و در اطراف من شکم‌هایى گرسنه و جگرهایى تشنه باشد.»
رفتار امام یک نتیجه اجتماعی با خود دارد و آن همراهی مردم با حاکمیت است. چه اینکه ضعیف‌ترین و فقیرترین اقشار هم وقتی ببینند حاکمانشان مثل آن‌ها زندگی می‌کنند میزان همراهیشان با تصمیمات و خواسته‌های حکومت بیشتر خواهد شد. امید است رفتاری که محسن مهرعلیزاده در مخالفت با برگزاری آئین نکوداشتشان داشتند بدل به یک رویه در بین مسئولان شود تا شکاف موجود میان مردم و مسئولان پر شده و شاهد همراهی بیشتر اجتماعی مردم با حکومت باشیم. ورزش3...